Klasyczna książka Roberta B. Pearsona Pasteur plagiator i szarlatan powstała w czasach, kiedy hipoteza zarazków jako jedynych czynników chorobotwórczych dopiero powstawała. Jak pokazuje autor, hipoteza ta, dziś uznawana za bezdyskusyjny fakt i zarazem będąca narzędziem sprawowania kontroli nad społeczeństwem, była kiedyś tylko jedną z wielu konkurencyjnych teorii, a jej powszechne przyjęcie było możliwe dzięki wsparciu instytucji rządowych oraz sektora handlowego, które dostrzegły w niej duży potencjał. Pearson, autor licznych publikacji na temat zdrowia, nie tylko ukazuje Pasteura jako człowieka przywłaszczającego sobie odkrycia innych i wykorzystującego narzędzia polityczne do przeforsowania swoich kontrowersyjnych twierdzeń, ale bada również pierwsze dekady wprowadzania reżimu szczepionkowego w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Napisana osiemdziesiąt lat temu praca Pearsona dowodzi, że niezależnie od jej wartości przekształcenie hipotezy zarazkowej w dogmat nie obyło się bez oporów i wymagało olbrzymiej presji medialnej oraz zatrudnienia licznych instytucji, w tym Fundacji Rockefellera, dzięki którym wszelkie alternatywne wobec tej hipotezy rozwiązania zostały zmarginalizowane jako nienaukowe. W istocie jednak to właśnie przekształcenie hipotezy zarazków w niepodważalną prawdę wiary jest działaniem skrajnie nienaukowym. I choć ostatnie wydarzenia pokazują, że owa prawda wiary wciąż jest głęboko zakorzeniona w ludzkich umysłach, a dyskusja z nią starannie eliminowana z mediów, to jednak historia nauki dowodzi, że wszystkie teorie uważane za ostateczne, niezależnie od tego, jak silne miały wsparcie, w końcu upadały bądź wymagały głębokiego przeformułowania.
Komentarze