Małą Ententą nazwano blok trzech państw: Czechosłowacji, Rumunii
i Jugosławii stworzony po zakończeniu I wojny światowej,
po rozpadzie Austro-Węgier. Głównym jego twórcą był Edvard
Bene czeski polityk, najbliższy współpracownik prof. Toma
G. Masaryka, minister spraw zagranicznych Czechosłowacji w latach
1918-1935. Obaj ci politycy odegrali najważniejsza rolę w akcji
niepodległościowej, która doprowadziła do powstania po I wojnie
światowej Państwa Czechosłowackiego. Zarówno Czechosłowacja
jak też Rumunia i Jugosławia obawiały się rewizjonizmu węgierskiego
te obawy stały się spoiwem sojuszu zwanego Małą
Ententą. Autor przedstawia czeską akcję niepodległościową w latach
1914-1918, proces formowania Małej Ententy w latach 1920-1921,
rolę, jaką w tym procesie odegrał E. Bene oraz działania bloku do
roku 1925, czyli do konferencji w Locarno. Konferencja w Locarno
i podpisane tam układy, a szczególnie gwarancje granic Niemiec
z Belgią i Francją oraz odmowa Niemiec takich gwarancji dla granic
z Czechosłowacją i Polską, zmieniła układ sił w Europie, wzmocniła
Niemcy kosztem państw mniejszych, w tym członków Małej
Ententy, otwierała w przyszłości możliwość rewizji terytorialnych.
Niestety, w tym czasie ani E. Bene, ani inni politycy nie rozumieli
tych negatywnych skutków. Ujawniły się one w następnych latach,
a najostrzej w 1938 r., kiedy doszło do podpisania układu monachijskiego
oddającego Niemcom Sudety. Wtedy też Mała Ententa przestała
praktycznie istnieć.
Roman Dębecki jest absolwentem Wydziału Historii Uniwersytetu
Warszawskiego. Przez wiele lat pracował jako dziennikarz; oprócz
historii zajmuje się motoryzacją, w szczególności motoryzacją zabytkową.
Agencja Wydawnicza
Komentarze