Skażone krajobrazy

"Skażone krajobrazy" to esej omiejscach masowych mordów, dokonywanych wukryciu, wścisłej tajemnicy. Mordów, poktórych zacierano ślady: uciążliwi świadkowie byli likwidowani, doły, doktórych wrzucano zmarłych, ukrywano pod zasiewami łubinu lub krzakami zdziczałych porzeczek. Martin Pollack pyta, jak mieszka się ludziom nawielkim cmentarzysku Europy. Czy wiedzą, cokryje wsobie ziemia, którą uprawiają? Czy założyli tuwarzywniak? Posadzili ziemniaki? Postawili stodołę? Czy też ztrwogą wielkim łukiem obchodzą miejscowość, wktórej jest wielki zbiorowy grób, jak mówią starzy ludzie nawsi? Amoże nie przejmują się minionym? Martin Pollack zwrażliwością nakrwawą przeszłość postuluje stworzenie mapy „skażonych krajobrazów”, która pomogłaby ocalić godność ofiar iuchronić jeprzed niepamięcią dyktowaną strachem. Wprzeciwnym razie, ostrzega, sprawcy zwyciężą, azmieniony krajobraz pozostanie nazawsze milczącym triumfem okrucieństwa ibuty jego projektantów.