Dwa traktaty o rządzie

Angielski filozof John Locke (1632-1704) jest klasykiem myśli politycznej, który słusznie uchodzi za ojca liberalizmu. Jego dzieło Dwa traktaty o rządzie od wieków stanowi skarbnicę podstawowych kategorii liberalnego dyskursu takich jak jednostka, społeczeństwo, własność, władza, państwo i prawo. W samych tylko kwestiach ustrojowych recepcja jego argumentacji wiedzie od amerykańskiej Deklaracji Niepodległości aż po współczesne rozwiązania konstytucyjne Niemiec czy Japonii. Dzisiaj trudno też wyobrazić sobie jakiekolwiek dociekania teologiczne, filozoficzne, ekonomiczne, prawne, bez bezpośrednich czy pośrednich odwołań do dorobku Locke’a. Jego liberalne kategorie są na tyle otwarte i pojemne, że posługiwać się nimi może — zachowując własną światopoglądową tożsamość — myśliciel chrześcijański, republikański, komunitariański czy też socjalistyczny, a nawet libertariański i anarchistyczny. Jest tak dlatego, że Locke nigdy ani nie bronił, ani nie zwalczał żadnej ortodoksji w naszym sposobie myślenia. Tym samym inspirował i nadal inspiruje do stale nowych prób odczytania swojej doktryny i stosowania jej do porządkowania otaczającego nas świata życia społecznego.